Crna Gora kao članica Zdravstvene mreže Jugoistočne Evrope ima Regionalni Centar za hronične nezarazne bolesti. Diabetes mellitus je jedna od najčešćih bolesti savremenog doba. Spriječiti komplikacije ove bolesti, bubrežnu insuficijenciju, dijabetesnu retinopatiju i dijabetesno stopalo, nije samo medicinski već i socio-ekonomski cilj. Dijabetološka zaštita započinje u PZZ i teži se što manjem broju hospitalizacija, sprovođenjem preventivnih mjera. Velika finansijska sredstva iz zdravstva idu na komplikacije ove bolesti, i zato sprovođenje redovnih oftalmoloških, neuroloških i nefroloških kontrola od velikog je značaja. Danas u ordinacijama opšte-porodične medicine srećemo se i sa pacijentima koji su korisnici insulinske pumpe. Ona omogućava pacijentu održavanje odličnih vrijednosti glikemije u krvi i popravlja kvalitet života. Moj pacijent pripada adultnoj grupi od 25-64 godine, a dijagnoza diabetes mellitusa postavljena je u 30. godini života. Radi se o DM tip 1 (insulin zavisni), koji nastaje jer beta ćelije pankreasa u veoma maloj količini proizvode, ili uopšte ne proizvode insulin. Svoju insulinsku pumpu pacijent naziva svojim ,,džepnim pankreasom“. Neregulisana glikemija kod ovog pacijenta nije se mogla riješiti ni intenziviranom insulinskom terapijom. Vrijednosti HbA1c (glikoliziranog hemoglobina) ukazivao je da je dijabetes potpuno nekontrolisan. Veliki problem pacijenta je bio visoke ili niske vrijednosti ŠUK-a od 02.00-06.00h, tkz. ,,efekat zore“. Rješenje je bila insulinska pumpa, ali njeno nošenje zahtijeva veliku odgovornost pacijenta. Pumpa je smještena u području abdomena (mada može da se aplikuje i na druge djelove tijela). Insulinska pumpa tokom 24 sata automatski ubrizgava insulin u tijelo, zavisno od potreba pacijenta, njegove ishrane i fizičke aktivnosti. Bazalna doza, tj. mala količina insulina 0.8IJ ubrizgava se svakog časa. Bazalna doza kreće se od 0.5 IJ-2 IJ, zavisno od obroka. Ako pojede više, pritiskom na postojeće dugme programira pumpu da ubrizga bolus, tj. dodatnu količinu insulina potrebnu za obrok. Kod ovog pacijenta oduševljava poznavanje vrijednosti šećerne jedinice i visine ugljenih hidrata namirnica koje će konzumirati. Pacijent, kao najveći nedostatak navodi skupe katetere i rezervoare, tj. finansijske razloge. Djelovi insulinske pumpe: 1) Rezervoar (u obliku plastičnog šprica od 3 ml), napunjen je brzodjelujućim ili kratkodjelujućim insulinom, 2) Mala pumpa koja radi na baterije, 3) Kompjuterski čip koji 24 sata ubrizgava određenu količinu insulina u tkivo.
Kompletan aparat je u obliku plastične kutijice veličine pejdžera i teži manje od 100 gr. Mada postoje i vodootporne pumpe, pacijent u toku kupanja skida svoju insulinsku pumu.
Ubrizgavanje insulina u tkivo vrši se preko tankog plastičnog, teflonskog katetera dužine 60 cm, koji na kraju ima malu plastičnu cjevčicu, kanilu, kroz koju insulin prolazi. Kanila je dužine 6mm, smještena je ispod kože, a za njeno postavljanje postoji automatski injektor sa oprugom, koji je neosjetljiv na svakodnevni kontakt. Kateteri i pumpa se mogu privremeno diskonektovati, pacijent to čini prilikom tuširanja. Špric i kateter se mijenjaju svaka 2-3 dana. Moj pacijent nije imao infekcije i oštećenja tkiva, iako to nekada može da se desi, što govori u prilog njegove dobre edukovanosti.
Iako je insulinska pumpa savremeni vid terapije DM tip1, ona se ipak ne može nazvati imitatorom pankreasa. Mnogi misle da insulinska pumpa radi automatski, ali ne. Ona ne ubrizgava sama količinu insulina, već korisnik, zavisno od visine glikemije i vrste namirnica u obrocima, i instrukcijom ljekara, sam određuje dozu. U svim kontrolama koje sam radila kod ovog pacijenta, vrijednost HbA1c nije prelazio 6,2%, njegov ultrazvučni nalaz bubrega (UZ) je u fiziološkim granicama. Izvještaj oftalmologa, gdje pregled očnog dna (nalaz FOU).bo, ukazuje da ovaj dijabetičar nema komplikacija svoje bolesti, kao što su bubrežna insuficijencija, sljepilo i dijabetesno stopalo. Bolja kontrola bolesti, slobodniji način života je benefit insulinske pumpe.
Ovaj relativno mlad pacijent, koji je već 15 godina na insulinskoj pumpi, zaslužuje divljenje svih nas zdravstvenih radnika. Njegova hrabrost da se suoči sa ovom bolešću, koju zovemo potajni ubica, zaslužuje poštovanje.
Dr Đurović Ljiljana, spec. opšte medicine
Dom zdravlja, Podgorica
Dodajte komentar