Bavljenje fizičkom aktivnošću pod uticajem je različitih faktora, kao što su sociodemografski, fizički, psihološki, društveni, faktori sredine, i dr. Nivo fizičke aktivnosti često se koristi kao parametar praćenja i procjene zdravlja stanovništva i gotovo uvijek se povezuje sa zdravstvenim stanjem. Istraživanja u zemljama širom Evropske regije pokazuju nizak nivo sveukupne fizičke aktivnosti mnogih populacija. Prema izvještaju Svjetske zdravstvene organizacije (WHO) nedovoljna fizička aktivnost proglašena je za samostalni faktor rizika i predstavlja najveći zdravstveni problem jedne nacije. Hipokinezija (smanjeno kretanje, smanjena fizička aktivnost) je faktor koji doprinosi razvoju mnogih hroničnih bolesti i poremećaja, a takođe dovodi do povećanja rizika od kardiovaskularnih i drugih hroničnih oboljenja, kao što su dijabetes, gojaznost, bolesti kostiju i zglobova i dr. Fizička aktivnost predstavlja ključni faktor u održavanju ili poboljšanju sposobnosti ljudskog organizma, kao i u umanjenju posljedica funkcionalnih i degenerativnih oboljenja. Značaj fizičkih aktivnosti, posebno aerobnog karaktera, u očuvanju i poboljšanju čovjekovog zdravlja potvrđeni su u mnogim istraživanjima. Svakodnevna fizička aktivnost smatra se suštinskim elementom u životnom stilu svakog pojedinca, koja je sama po sebi osnova ideje o “unapređenju zdravlja”.
Postoji veliki broj dokaza koji potvrđuju pozitivne efekte fizičkih aktivnosti na stanje kardiovaskularnog sistema. Ovo se prevashodno odnosi na vježbanje aerobnog karaktera. Najjači dokazi pokazuju veliku korist od fizičke aktivnosti u smanjenju kardiovaskularnog rizika. Neaktivni ljudi imaju dvostruko veći rizik za nastanak srčanih oboljenja. Fizička aktivnost takođe pomaže u prevenciji moždanog udara i poboljšava mnoge faktore rizika za kardiovaskularne bolesti, uključujući visoki krvni pritisak i visoki holesterol.
Fizičkim vježbanjem moguće je uticati i na povećanje mišićne mase, koja može da nastane usljed povećanja dimenzija mišića (povećanja poprečnog presjeka) i/ili povećanja broja mišićnih vlakana.
Postoji veliki broj istraživanja i dokaza koji pokazuju da fizička aktivnost pomaže u prevenciji dijabetesa tipa II. Ovo se prevashodo odnosi na efekte vježbanja, kao i na smanjenje rizika od nastanka dijabetesa, koji može biti i do 30% manji kod fizički aktivnih osoba u odnosu na fizički neaktivne osobe. Ako se govori o intenzitetu vježbanja, i fizička aktivnost umjerenog i visokog intenziteta smanjuju rizik od nastanka dijabetesa. Jedini uslov je da se ona redovno sprovodi.
Preporučuje se da pojedinac tokom svog života sprovodi umjereni nivo fizičke aktivnosti. Za različite zdravstvene ishode potrebni su različiti oblici i količine fizičke aktivnosti: najmanje 30 minuta redovne dnevne fizičke aktivnosti umjerenog intenziteta smanjuje rizik kardiovaskularnih bolesti i dijabetesa, raka debelog crijeva i raka dojke. Što se tiče opštih preporuka za djecu i mlađe osobe, ova populaciona grupa trebala bi da podržava princip da aktivnosti treba da traju duže, a intenzitet rada treba da je niži.
Dr Vasilije V. Bošković
Dom zdravlja, Bijelo Polje
Dodajte komentar