Njega oralnog zdravlja počinje u najranijem djetinjstvu i proteže se kroz cio zivot, a zdravlje usta i zuba čine integralni dio opšteg stanja organizma.
Karijes zuba – bolest nedovoljno čistih zuba, kao jedno od najrasprostranjenijih oboljenja, a samim tim i značajan zdravstveni problem u dječjoj populaciji, posljedica je kombinacije više faktora. Loše oralno zdravlje najčešće je u direktnoj vezi sa nedovoljnim poznavanjem i neodgovarajućim ponašanjem populacije u odnosu na zdravlje usta i zuba. Iz ovoga proizilazi potreba za promjenom ponašanja, kako pojedinca, tako i zajednice u smislu uspostavljanja pravilnog režima ishrane, uspostavljanja navike održavanja oralne higijene, redovnih posjeta stomatologu i ostalih preventivnih stomatoloških mjera.
Veliki broj odraslih kod stomatologa odlazi kada se već javi bol, bez prethodno stečene navike da preventivno, redovno posjećuju stomatologa a u cilju obezbijeđenja potpunog oralnog zdravlja. Ovakav model ponašanja, kao i većinu drugih, koji potiču iz porodice, djeca usvajaju kao normalan, što u kasnijoj starosnoj dobi određuje njihovo zdravstveno ponašanje.
Navike roditelja, njihovi stavovi i ponašanje u vezi sa zdravljem uopšte, kao i cjelokupna zdravsvena praksa u porodici, imaju presudan značaj u formiranju ličnosti djeteta. Iz ovoga proizilazi da informisanost roditelja direktno utiče na informisanost djeteta.
Istraživanja pokazuju da postoji razlika u informisanosti roditelja iz urbanih i ruralnih sredina, tj. da su roditelji iz urbanih sredina bolje obaviješteni o preventivim stomatološkim mjerama. Takodje, roditelji najviše znaju o uticaju ishrane na zube, nešto manje o oralnoj higijeni, dok je fluor profilaksa nešto o čemu su roditelji najslabije obavijesteni u obije sredine.
Edukacija roditelja i djece o održavanju pravilne oralne higijene, edukacija o pravilnoj i zdravoj ishrani koja omogućava razvoj zuba i kostiju uopšte, kao i navikama odgovornim za zdravlje, čine važan dio zdravstvenog vaspitanja djece uopšte. U ovakvim projektima učestvuje, kako pojedinac tako i društvena zajednica, a svaka sprovedena edukacija nosi sa sobom izvanredne rezultate.
Proces zdravstvenog vaspitanja je jedan od najvaznijih oblika preventivne stomatološke djelatnosti i veoma je kompleksan, a postiže se sinergičnim djelovanjem roditelja i stomatologa, kao najznacajnijim figurama u procesu sticanja kvalitetnih navika i pravilnih stavova djece.
Cilj zdravstvenog vaspitanja u cjelokupnoj stomatologiji je da populariše i razvija adekvatne navike za stalni doprinos pravilnom rastu i razvoju organa za žvakanje. U tom smislu stomatološka edukacija se izvodi na više nivoa:
• kod trudnica, sa majkama dojiljama, • sa majkama malog djeteta, • u zdravstvenoj predškolskoj ustanovi, • u školi, • u radnoj organizaciji, • sa svakim pojedincem.
Plan i program sprečavanja nastanka i rane sanacije karijesa kod djece:
– uklanjanje mekih i čvrstih naslaga na zubima; – glačanje, poliranje stare plombe; – impregnacija preparatima fluora; – zalivanje fisura; – plombiranje – sanacija gingivitisa
Dakle, kao što možemo vidjeti, odgovor na postavljeno pitanje je veoma kompleksan. Dječija populacija, kao i u svemu ostalom, i u stomatološkoj zaštiti zavisi od pravilnih odluka odraslih, bilo da se to odnosi na roditelje, društvenu zajednicu ili stomatologe koji su tu da tu zaštitu pruže. Svi pomenuti karakteri imaju svoj udio u zdravlju zuba djece i zavisni su jedan od drugog: roditelji kao autoritet koji donosi odluke i prenosi na dijete svoje znanje i iskustvo, društvena zajednica kao struktura koje omogućava dovoljnu informisanost i promociju oralnog zdravlja, i na kraju kao posljednja karika i sam stomatolog koji svojim pristupom direktno učestvuje u zaštiti i edukaciji djece i roditelja.
Stoga , ključ postizanja dobrih rezultata je upravo u njihovom zajedničkom djelovanju.
Dr stomat. Julija Rašović
ordinacija Apolonia, Podgorica
Dodajte komentar