[heading size=”7″]U Institutu za javno zdravlje 16. juna predstavljeni su rezultati skrininga raka debelog crijeva, koji se odvija u sklopu Nacionalnog programa za kontrolu raka, usvojenog 2011. godine[/heading]
Po riječima ministra zdravlja, prof. dr Miodraga Radunovića, skrining raka debelog crijeva je prvi nacionalni projekat ove vrste, sproveden nakon uspješnog pilot projekta, u Crnoj Gori.
– Po podacima iz prošle godine došli smo do rezultata koji su bolji od očekivanih. Ovaj program je pokazao svoju opravdanost time što smo uspjeli da nekim ljudima ukažemo pomoć i prije nego su oboljeli od kolorektalnog karcinoma. Ukupan registar karcinoma debelog crijeva broji 217 pacijenata prosječne starosti od 63-71 godinu, od čega je 128 muškaraca i 89 žena. Od tog broja samo u 40% slučajeva je karcinom dijagnostifikovan lokalno, a to je kod 67 pacijenata, dok su 44 pacijenta sa oboljenjem regionalnih limfnih čvorova. Inicijalna metastatska bolest dijagnostifikovana je kod trećine pacijenata tj. kod 54 bolesnika – predstavio je podatke o kolorektalnom karcinomu ministar Radunović.
– Implementacija ovog programa je započeta 1. juna 2013. godine, i po smjernicama koje pratimo obuhvatili smo asimptomatsku populaciju od 60-64 godine. Cilj nam je da smanjimo smrtnost i oboljevanje od raka debelog crijeva za 15% u roku od 5 godina od početka programa. Osim toga, cilj skrininga je da se kolorektalni karcinom otkrije u ranoj fazi, čime bi izliječenje bilo moguće za 85% pacijenata. Očekivani procenat odziva je oko 60%, a mi smo tu cifru premašili jer se oko 69% građana odazvalo pozivima izabranih ljekara – kazao je ministar Radunović.
U 15 opština u kojima je sproveden skrinig, ciljna populacija programa starosti od 60-64 godine obuhvata 21.720 učesnika. Dosad se pozivu odabranih ljekara odazvalo 13.344 pacijenta.
– Na osnovu analize 8.190 vraćenih rezultata, 821 pacijent je pozitivan, što je 10.02%. Prošle godine je obavljeno 568 kolonoskopija u tri endoskopska centra u Podgorici, Cetinju i Meljinama. Stopa kompletiranih kolonoskopija iznosi 92%, što je veoma dobar rezultat – rekao je ministar Radunović.
– Sa jednim ili više polipa bila su 174 pacijenta, što znači da je svaki treći pacijent koji je obavio kolonoskopiju bio sa visokim stepenom displazije, što bi dovelo do pojave malignog oboljenja u roku od godinu do dvije – upozorava ministar predstavljajući dobijene rezultate.
Kako je naveo ministar Radunović, značaj programa nije samo u otkrivanju karcinoma već i u otkrivanju polipa koji vode ka obolijevanju od kolorektalnog karcinoma.
– Program osim svih predstavljenih ciljeva je i edukativnog karaktera. Uspjeli smo da utičemo na svijest građana da se redovno kontrolišu. Nastavićemo sa implementacijom programa koji će biti proširen na sve opštine u Crnoj Gori i proširićemo starosnu granicu na uzrast od 59-64 godine. Ovom prilikom se zahvaljujem društveno odgovornoj kompaniji Telekom koja je putem sms poruka i govornih aparata pozivala građane na pregled kod izabranih ljekara, i kompaniji PharmaSwiss, koja je obezbijedila određene preparate za čišćenje debelog crijeva. Obje kompanije su spremne da u nastavku pomognu program, što nam je veoma značajno – rekao je ministar Radunović.
Prema riječima dr Olivere Sekulić, nacionalnog koordinatora za implementaciju skrining programa ranog otrkivanja karcinoma debelog crijeva, pregledi koji se vrše su preventivni i namijenjeni asimptomatskoj populaciji u vezi sa digestivnim traktom.
– Prije svega, pozivaju se građani određene starosne dobi koji nemaju nikakve simptome. Građani su u proteklom period pozivani od strane izabranih ljekara na intervjue u ambulantu, a u razgovoru je bilo potrebno ustanoviti da li pacijent ima nekakvih tegoba. Testove koji su veoma senzitivni su radili pacijenti bez ikakvih simptoma i prethodnih oboljenja u vezi sa digestivnim traktom. Test koji se radi je imunohistohemijski i može otkriti skriveno krvarenje u malim količinama – pojasnila je dr Sekulić.
– Pacijenti koji su pozitivni na test upućivani su na kolonoskopiju. Iako ova metoda pripada invazivnoj dijagnostici, pregled je veoma komforan, a radi se sa fleksibilnim instrumentom. Tim putem se može pregledati kompletno debelo crijevo sve do mjesta gdje se ono spaja sa tankim crijevom. Osim što je dijagnostička metoda, ovim putem se mogu ukloniti otkriveni polipi i analizirati sluznica putem biopsije – kazala je dr Sekulić.
Rezultate skriniga i detalje procedura predstavila je dr Đurđica Ostojić, koordinatorka Programa u Institutu za javno zdravlje.
– U period od godinu dana u 14 domova zdravlja u 15 opština 185 timova izabranih ljekara je pozivalo pacijente kako bi obavili neophodne razgovore. Nakon toga, pacijentima je objašnjeno kako se testovi koriste. Vraćene tube su analizirane u Institutu za javno zdravlje. Prednosti ove metode su što je u pitanju veoma specifičan test koji u 98% slučajeva daje tačne rezultate – kazala je dr Ostojić.
– Takođe, ne postoje nikakve restrikcije u ishrani i ljekovima, što bi uticalo na broj onih koji se odlučuju na testiranje. Dobijeni rezultati se dostavljaju izabranom ljekaru. U slučaju da je test negativan, pacijenti se opet pozivaju na testiranje nakon dvije godine. Pacijente sa pozitivnim rezultatom testa ljekari upućuju na kolonoskopiju. Takvu vrstu pregleda obavljalo je osam timova, a nakon toga dobijene rezultate iz uzoraka biopsije analizirala su četiri stručnjaka iz oblasti patohistologije – pojasnila je proceduru obavljanja skriniga dr Ostojić.
Dodajte komentar