Predmenstrualni sindrom (u daljem tekstu PMS) predstavlja pojava psihičkih i (ili) somatskih tegoba u drugoj polovini menstrualnog ciklusa. Simptomi iščezavaju sa pojavom menstruacije, a zatim slijedi odsustvo bilo kakvih simptoma tokom najmanje jedne sedmice.
Tri najčešća tipa ispoljavanja tegoba čine: simptomi koji se javljaju samo nekoliko dana u kasnoj predmenstrual-noj fazi, zatim simptomi koji počinju sa ovulacijom, sredinom ciklusa, spontano prestaju nakon nekoliko dana, a onda ponovo počinju pred menstruaciju, i na kraju, simptomi koji počinju neposredno nakon ovulacije i pojačavaju se do menstruacije. Ovaj sindrom tipično karakterišu fizički i psihički simptomi. Pod fizičkim podrazumijevamo osjećaj nadutosti trbuha, napetost i bol u dojkama, glavobolje, pojačan apetit, pojavu akni, mišićnu slabost, promjenu ritma spavanja, ubrzanje srčanog rada, nedostatak vazduha, oticanje ruku i nogu, bolove u slabinama i zglobovima, itd. Psihički simtomi karakteristični za PMS su: uzbuđenje, anksioznost, letargija, depresija, promjena libida, iritabil-nost, bijes, agresivnost, osjećaj tuge i usamljenosti, gubitak koncentracije, loša koordinacija pokreta, nagle promjene raspoloženja.
Očigledno je da veliki postotak zdravih žena osjeća neki od ovih simptoma. U anketi sprovedenoj 1986. godine ustanovljena je učestalost PMS-a kod 87% žena, koje navode prisustvo makar jedne promjene. Najučestaliji simptomi su razdražljivost (77%), napetost (75%), bolovi u dojkama (73,2%) nagle promjene raspoloženja (68%), masna koža i pojava akni (66%).
Po nekim istraživanjima, glavni uzročnik PMS-a je pad progesterona, jer se PMS javlja kada progesteron u cirkulaciji opada. Ova hipoteza se zasniva na dvijema činjenicama i to da: njegov pad direktno utiče na zadržavanje vode i natrijuma u organizmu i stvara osjećaj težine, te da on ima direktan sedativni efekat, pa pad njegove vrijednosti prouzrokuje razdražljivost, napetost i anksioznost. Osim toga, smatra se da je povoljan efekat terapije progesteronom dovoljan dokaz istinitosti ovih pretpostavki.
Dijagnoza PMS-a zasniva se na podacima koje saopštava pacijent. Prilikom dijagnostikovanja potrebno je isključiti neke ginekološke bolesti, kao što je endometrioza, ali i psihijatrijske poremećaje. Pri tome je za postojanje PMS-a ključan podatak o postojanju perioda od najmanje jedne sedmice tokom kojeg izostaje pojava simptoma menstrualnog ciklusa.
Terapijski pristup se može svrstati u tri kategorije i to: liječenje bez ljekova, na primjer psihoterapija, liječenje nehormonskim preparatima, kao što su diuretici, vitamin B-6, psihotropni ljekovi, a u slučaju potrebe mogu se uključiti i hormonski preparati. U svakom slučaju, način liječenja prepustite svom ginekologu.
Piše: dr Milana Šoć, spec. ginekologije i akušerstva
Dodajte komentar