Probiotici su živi nepatogeni mikroorganizmi nastanjeni u crijevnoj flori, koji zajedno sa prebioticima čine tzv. mikrobiotu crijeva, koju sačinjava vise od 500 razlicitih vrsta bakterija. Mikrobiota ima višestruku ulogu u očuvanju ljudskog zdravlja, što su i dokazale brojne naučne studije. Ove dobre bakterije su dobile ime po grčkoj riječi pro – za, bios – život. Prije više od jednoga vijeka ruski naučnik Ilja Iljič Mecnikov otkrio je da probiotici povoljno utiču na zdravlje i za to otkriće dobio Nobelovu nagradu. Od tog momenta počinje istraživanje na polju nauke o probioticima. Postoji vise vrsta probiotskih sojeva.
Pobiotici imaju protivupalna, antimikrobna, antialergijska, antiteratogena svojstva. Poboljšavaju ravnotežu crijevne mikroflore, ojačavaju crijevnu barijeru i lokalni imuni odgovor, omogućavaju varenje i prolaz hrane kroz crijeva.
Probiotici se nesumnjivo najčešće primjenjuju kod dijareja – proliva, jer smanjuju povećanu propustljivost sluznice crijeva i tako smanjuju dužinu trajanja proliva. Ovo je vrlo značajno kod djece koja su sklonija dehidrataciji. Proliv je najčešće prouzrokovan virusima, zatim antibioticima, a naročito antibioticima širokog spectra. Produzena upotreba antibiotika, ili kombinacija dva ili više antibiotika, dovodi do poremećaja crijevne mikroflore, njene propustljivosti, a samim tim i do poremećaja crijevne barijere i poremećaja lokalnog imunog odgovora. Sojevi koji su najpogodniji za dijareju su Lactobacili i Bifidobakterije.
Pored uobičajene primjene probiotika kod dijareja, posljednjih godina nauka je došla do novih saznanja, a to je da probiotici povećavaju aktivnost ćelija imunog sistema djelujući na faktore lokalnog i sistemskog odgovora, i podsticu stvaranje određenih antitijela, što proširuje njihovu primjenu. To rezultira povoljnim efektom na alergijske bolesti – alergijski rinitis, astmu, alergiju na proteine kravljeg mlijeka, kao i atopijski dermatitis – ekcem. Kliničke studije koje su rađene 2011. godine potvrdile su da neprekidna primjena probiotika u trajanju od tri mjeseca smanjuje jačinu i rasprostranjenost manifestacija ekcema. Čak i preventivna primjena probiotika lactobacilnih sojeva majkama koje su atopicari, kao i bebama u prvih šest mjeseci života, smanjilo je ispoljavanje simptoma ekcema. Time se smanjuje upotreba kortikosteroida, kao prilično agresivna terapije koja je osnov u liječenju alergijskih bolesti.
Sa pojavom probiotika u obliku kapi intenzivirala se njihova primjena kod djece od prvog dana života. Probiotici u kapima su bez alergena, glutena, laktoze i bez bilo kojih aditiva koji bi mogli biti uzrok nekih negativnih efekata na zdravlje bebe. U pitanju su uljane suspenzije (suncokretovo ulje) i potpuno prirodni bakterjski sojevi. To nam daje sigurnost prilikom njihove preporuke, i sigurnost da će ispoljiti samo pozitivne efekte. Ti pozitivni efekti se ogledaju u preventivnom djelovanju na atopijski dermatitis i druge alergijske bolesti, a direktna su pomoć kod grčeva novorođenčadi i odojčadi, odnosno infantilnih kolika. Za pomoć kod grčeva su posebno pogodni bakterijski oblici Lactobacillus rhamnosus LGG, koji jedini imaju A preporuku ESPHAGAN-a (Evropsko drustvo za gastroenterologiju, hepatologiju i nutriciju) uz kvasac bulardi. Sojevi Bifidobacterium imaju jako puno kliničkih studija rađenih kod djece, kao i dokaza pozitivnog učinka kod alergijskih oboljenja, prije svega ekcema.
Danas je pravilo da se dijarealni sindrom različite etiologije, posebno kod djece, liječi uz dodatak probiotika, da se uz antibiotik propisuje i probiotik ali se sve više, na temelju dokaza, preporučuje primjena probiotika kod alergijskih bolesti i kao pomoć kod kolika – grčeva kod beba. Izučavanje probiotskih sojeva ide i u mnogim drugim pravcima, ali ono sto je izvjesno je da prema preporukama Svjetske zdravstvene organizacije, probiotici imaju povoljan efekat kod proliva, konstipacije, alergija, infekcija mokraćnog sistema, intolerancije glukoze, prevencije karcinoma debelog crijeva, sniženja holesterola i krvnog pritiska, smanjenja upale. poboljšavanja imunološke funkcije, imaju povoljan efekat kod sindroma iritabilnog crijeva, a učestvuju i u stvaranju vitamina B i K.
Dr Sanja Čizmović, spec. pedijatar
Opšta bolnica Nikšić
Dodajte komentar