[heading]ZAPALJENJE NOSA[/heading] Zapušen nos je problem koji pogađa djecu svih uzrasta. Starija djeca mogu lakše da se izbore sa ovom pojavom, dok je bebama potrebna naša pomoć.
U nosnoj sluznici se nalaze žlijezde koje nam pomažu da lakše dišemo „podmazujući” nosić, ne dozvoljavajući sušenje nosića koje je prilično neprijatno, nekad i bolno i koje djecu čini razdražljivom.
Kada strane nokse (virusi, bakterije, alergeni…) iz okoline napadnu nosić, nosne žlijezde prekomjerno stvaraju sekret. To dovodi do „curenja” nosa i do njegove blokade.
– Virusi su ubjedljivo na prvom mjestu kao zapušivači nosa. Tegobe koje izazivaju ne traju duže od nekoliko dana (kod odojčadi to je i dugotrajnije i ozbiljnije). Ponekad se dešava da se kod neke djece, usljed pada imuniteta, izređa nekoliko različitih tipova respiratornih virusa tokom nekoliko sedmica i među njima nema tzv. unakrsnog imuniteta. Djetetov imuni sistem se odbrani od jednog, ali ne može od drugog, trećeg virusa, pa se stiče utisak da se radi o istom virusu. Neophodno je svakodnevno čišćenje nosa.
– Bakterije su mnogo rjeđi prouzrokovači zapušenja nosa kod djece. Treba naglasiti da većina djece ima bakterije u nosu koje nijesu prouzrokovači bolesti već uobičajni stanovnici nosa.
– Nos je prvi na udaru alergena koji se udišu, tzv. inhalatorni alergeni. Kada alergen stigne u nos, on započinje niz procesa u sluznici nosa koji dovode do otoka sluznice i prekomjernog bistrog sekreta. Kod sve djece prisutan je i svrab.
– Uvećan treći krajnik kod mlađe djece (to su djeca predškolskog uzrasta) može često da zapuši nosić. Treći krajnik se naziva adenoid i ne vidi se pri običnom pregledu jer se nalazi visoko u grlu, na prelazu nosa i grla. Krajnici su zapravo grozdovi limfnog tkiva, gdje je središte odbrambene, ali i alergijske reakcije. Zato je jasno zašto je treći krajnik uvećan kod infekcijske i alergijske reakcije.
– Strana tijela mogu da izazovu reakcije nosne sluznice i zapušenje. Nevjerovatan je spektar predmeta koja djeca guraju u nos – pasulj, grašak, dugmad, djelove olovke, žvake. Simptomi koji se dešavaju u jednoj nozdrvi burni su i akutni. Ovakvo dijete treba što prije odvesti ljekaru.
Najčešće komplikacije zbog zapušenog nosića su:
1. Promjene na sluznici nosa
Većina djece sa zapušenim nosićem neprimjereno dugo koristi kapi za nos u čijem sastavu se nalaze supstance koje sužavaju proširene krvne sudove. Ako se kapi koriste duže od pet dana, dolazi do neadekvatne ishrane sluznice nosa, što vodi ka njenom istanjenju (atrofiji).
2. Vrlo česta komplikacija je zapaljenje srednjeg uha praćeno bolovima. Postoji mjesto gdje se nos produžava ka grlu i baš na tom mjestu se otvaraju izvodni kanali srednjeg uha (Eustahijeva tuba). Ako je nosić zapušen više dana, dolazi i do zapušenja Eustahijevih tuba, a kad se one zatvore prestaje isticanje finog sekreta koji iz šupljine srednjeg uha odlazi u grlo. Čim se sekret nakupi u srednjem uhu, eto idealnih uslova za razvoj infekcije i zapaljenja srednjeg uha. Ovo zapaljenje je virusno, ali može da pređe i u bakterijsko. Sve to praćeno je bolom u uhu. Dijete se uznemiri (naročito ako je mlađe), odbija da jede i izgleda bolesno. Nemojte djeci pritiskati uho, već prepustite ljekaru da oltoskopskim pregledom postavi dijagnozu.
Dugotrajno zapušenje nosa može i da ošteti sluh. Da se to ne bi desilo, pregled treba da obavi ljekar specijalista otorinolaringologije, koji prvenstveno ima iskustvo sa djecom i koji će lako utvrditi da li dijete ima oštećenje sluha.
Zapušen nos može dovesti i do zapaljenja sinusa. Glavobolja i pojava zamućenog sekreta niz zadnji zid ždrijela, uz čestu pojavu zapušenosti nosa, obično su dovoljni za postavljanje dijagnoze. Ponekad je potrebno napraviti rendgenski snimak paranazalnih šupljina (sinusa), koji jasno pokazuje upalu.
Djeca sa zapušenim nosićem imaju sklonost ka bronhoopstrukciji.
Savjeti roditeljima
Roditelji, nemojte da stapate svinjsku mast u nos djeteta da bi ga otpušili. Ona je samo dobra podloga da se razviju bakterije.
Ne koristite kapi duže od pet dana. Jedino fiziološki rastvor neće oštetiti sluznicu nosa i može se bezbjedno primjenjivati sedmicama.
Antibiočke masti i kapi slabo pomažu u otpušavanju nosa.
Nosna sluznica je puna odbrambenih ćelija koje su tu da spriječe ulazak mikroorganizama u nos. Sa druge strane, ove ćelije mogu da prouzrokuju alergije na antibiotik koji je stigao u nos, što samo može da šteti djetetu.
Kako otpušiti (očistiti) nosić djetetu
Kod starije djece nije teško otpušiti nosić. Djeca sama izduvavaju nos, a kapanje fiziološkog rastvora odrade roditelji, i to je obično efikasno. Nos uvijek prije obroka treba isprati, da bi dijete lakše jelo. Kapi za nos koriste se isključivo po uputstvu ljekara, a ne na svoju ruku. Ovaj tretman se sprovodi maksimalno pet dana. Ukapava se po jedna, najviše dvije kapi, u obje nozdrve. Izvlačite sekret pomoću pumpice.
Piše: dr Sanja Čizmović, spec. pedijatar Opšta bolnica – Nikšić
Dodajte komentar