[heading](Izvod iz završnog rada „Zastupljenost urolitijaze u Crnoj Gori”)[/heading] Perkutana nefrolitotomija (lat. percutaneous nephrolithotomy) – PCNL danas, zahvaljujući tehnološkom napretku, predstavlja minimalno invazivnu proceduru za uklanjanje bubrežnih kalkulusa. Preko kože se, pod ehosonografskom ili rendgenskom vizuelizacijom, punktira odgovarajući kaliks, a zatim plasira nefroskop. Uklanjanje kamena se zatim vrši pomoću instrumenata, ispiranjem ili sukcijom. Koriste se rigidni ili kod kompleksnijih slučajeva (multipli ili koraliformni kamenci, anatomske malformacije, kao npr. potkovičasti bubreg) fleksibilni nefroskopi, a kod djece se izvodi mini PCNL metod, sa nefroskopima malog dijametra.
Razbijanje kamena – intrakorporalna litotripsija – obično se vrši pomoću pneumatskih ili ultrazvučnih litotriptora, dok je elektrohidraulična litotripsija rezervisana samo za vrlo tvrde kamence (npr. cistinski) zbog mogućeg oštećenja okolnog tkiva.
Preproceduralna vizuelna dijagnostika neophodna je i izuzetno važna u pripremi ove procedure, prije svega ultrazvučni pregled i CT, da bi se dobile ne samo informacije o građi i položaju kamena i bubrežnog kanalikularnog sistema, nego i o eventualnoj interpoziciji susjednih organa na putu planirane punkcije. PCNL se u nekomplikovanim slučajevima kamena u bubregu može izvoditi i bez plasiranja nefrostomske cijevi, sa ureteralnim stentom ili bez njega, u kom slučaju se skraćuje vrijeme liječenja i rizik od komplikacija.
PCNL se izvodi u opštoj anesteziji. Nefrostomska cijev se plasira u bubreg, da bi se mogao ubrizgati kontrast vidljiv na rendgenskom snimku. Ovo omogućava vizuelizaciju kamena i mjesta punkcije. Sljedeći postupak je punktiranje bubrega iglom, kroz koju se onda plasira žica. Rez na koži je veličine 1.5 cm, a žica služi kao vodič za dilataciju trakta od 1 cm u prečniku. Dalje se u bubreg plasira nefroskop, radi vizuelizacije kamena koji treba razbiti na sitnije komade. Nakon usitnjavanja dijelovi kamena se odstranjuju, a cijev ostaje u bubregu da bi se omogućio jednostavan odvod urina.
Prednost PCNL-a sastoji se u tome što se veliki kamen iz mokraćnog sistema može ukloniti samo jednim zahvatom, a nakon intervencije pacijenti se vrlo brzo oporavljaju i vraćaju svakodnevnim aktivnostima. Uspješnost ove metode nije ograničena ni veličinom ni vrstom kamena, a pored toga izaziva minimalna oštećenja na bubregu. Uopšteno govoreći, rizik od primjene PCNL-a direktno zavisi od veličine kamenca, odnosno, što je veći kamen u bubregu, to je i rizik za nastanak komplikacija veći. Najčešće postoperativne komplikacije jesu isticanje urina, rezidualni kamenci, infekcija i krvarenje.
Krvarenje je očekivano ako je minimalno, međutim, obilno krvarenje je neuobičajeno i javlja se u 1% slučajeva. U zavisnosti od vremena kada se javi, krvarenje može biti rano i kasno. Rano krvarenje se zbrinjava u toku izvođenja intervencije. Ukoliko se krvarenje ne zaustavi preduzetim mjerama, mora se hirurški zbrinuti, što se dešava veoma rijetko. Kasno krvarenje se javlja ukoliko nastane komunikacija između arterije i vene u blizini mjesta punkcije (0.5-2%), a zbrinjava se okluzijom komunikacije kateterom kroz preponu.
Infekcija urina nije neuobičajena tokom intervencije, pa se antibiotici daju rutinski da bi smanjili rizik za njen nastanak. Ozbiljna infekcija javlja se u oko 0.25% slučajeva.
Autor: dr Dunja Nikčević
(Komisija za odbranu rada: Doc. dr Bogdan Pajović – mentor Prof. dr Bogdan Ašanin – predsjednik Doc. dr Miodrag Radunović – član)
Dodajte komentar