U uslovima lošije metaboličke kontrole kod dijabetičara, smanjene su permeabilnost endotelne barijere i elastičnost krvnog suda. Najčešće je prisutna i hipertenzija, zbog smanjene elastičnosti krvnih sudova. Sve to olakšava mehaničke lezije.
Najčešće nastaju promjene u vidu arterijskih okluzivnih bolesti ekstremiteta: arteriosklerosis obliterans (lat.) i dijabetična mikroangiopatija, tj. dijabetičko stopalo.
Dijabetičko stopalo je kompleksna lezija sa okluzijom velikih krvnih sudova, alteracijom mikro-cirkulacije, infekcijom i neurološkim oštećenjem, sve u različitim stepenima i oblicima razvoja. Izgleda da lokalna ishemija ima najveću ulogu u otpornosti na liječenje konvencionalnom terapijom.
HIPERBARIČNA OKSIGENACIJA
Hiperbarična oksigenacija (HBO) univerzalni je metod liječenja svih oblika hipoksije konstatovanih u šećernoj bolesti. Generalno, normalizuje funkciju transportnih sistema kiseonika, smanjuje arterijalnu hipoksemiju, poboljšava sistemsku hemodinamiku i mikrocirkulaciju, povećava kontraktilnu sposobnost srčanih komora (80% bolesnika), smanjuje plućnu hipertenziju (90.3% bolesnika), poboljšava periferni protok u donjim ekstremitetima (78.2% bolesnika), smanjuje adhezionu i agregacionu aktivnost trombocita (70% bolesnika), značajno smanjuje koncentraciju: antiinsulinskog hormona, glukagona, kateholamina, lipida, produkata tkivnog metabolizma i normalizuje pH eritrocita.
HBO je predložena kao adjuvantna metoda za povećanje tkivnog pritiska kiseonika i ubrzanje procesa zarastanja. Kod 95 % pacijenata s dijabetičnom gangrenom došlo je do oporavka uz prosječan broj seansi od ukupno 70, raspoređenih u dvije ili tri serije.
HBO se u liječenju sklerotične periferne arteriopatije koristi više od 30 godina i to u mnogim zemljama svijeta. O tome postoje mnogobrojni radovi i izvještaji. Kod hronične arteriopatije ekstremiteta, HBO tretman predstavlja jedan dio kompleksnih terapijskih programa koji uključuju vazodilatatore, infuzije prostaglandina, simpatičku denervaciju, hirurške revaskularizacione procedure i rehabilitaciju.
Neinvazivni dijagnostički postupci, kao što su dopler ili transkutana oksimetrija, mogu pomoći u odluci o tome koji su pacijenti kandidati za HBO a koji zahtijevaju dalje invazivnije vaskularne pretrage. Često je neophodno sprovesti angiografiju da bi se ustanovilo da li postoji adekvatna cirkulacija ili se ona može uspostaviti hirurškom intervencijom. Terapija antibioticima mora biti bazirana na ponavljanim antibiogramima i poznavanju bakteriologije dijabetičke rane.
Tokom HBO terapije, oslobađanje od bola postiže se obično već nakon 6 seansi, a dužina hoda bez tegoba povećava se u više od 90% slučajeva. Za opstruktivne arteriosklerotične ulceracije, zarastanje je postignuto u 50% slučajeva, nakon 10 do 30 HBO seansi. Takođe, važno je održavati adekvatnu kontrolu nutritivnog i metaboličkog statusa. Primjena HBO terapije može se preporučiti – uvijek kod II stepena razvoja oboljenja, prije i postoperativno kod III stepena, ali i u tretmanu oboljenja IV stepena, ukoliko ima izgleda na uspjeh.
ZAKLJUČAK:
Primjena hiperbarične terapije efektivna je komponenta kompleksnog liječenja šećerne bolesti, ne samo u liječenju kasnih komplikacija već i u ranoj fazi bolesti. Cilj je da se spriječi razvoj hipoksije i pratećih komplikacija (mikro i makroangiopatije, polineuropatije, retinopatije i nefropatije).
Piše: mr. sci Rubežić dr Velimir, PZU Samsara
Dodajte komentar