Asimptomatska bakteriurija (ABU) nije rijetka pojava u svakodnevnoj ljekarskoj praksi. Često postoji dilema, naročito kod ljekara opšte prakse, da li treba liječiti asimptomatsku bakteriuriju.
Asimptomatska bakteriurija prisutna je kod 1-5% zdravih pre-menopauzalnih žena. Učestalost raste kod zdravih žena i muškaraca starije životne dobi (4-19%), kod dijabetičara (0,7 – 27%), kod trudnica (2-10%), kod institucionalizovanih starih pacijenata (15-50%) i kod pacijenata sa povredama kičmenog stuba (23-89%). Izolovani bakterijski sojevi su slični kao i kod nekomplikovanih i komplikovanih urinarnih infekcija.
Dijagnoza se postavlja uzorkovanjem dva srednja mlaza urina kod žena (preko 100.000 cfu/ml) i jednog srednjeg mlaza kod muškaraca. Imidžing dijagnostika (EHO,Rtg,CT) i cistoskopija se ne preporučuju. Ukoliko su izolovane bakterije koje produkuju ureazu (Proteus mirabilis) potrebno je isključiti postojanje kalkuloze urinarnog trakta. Kod muškaraca sa ponovljenim nalazom ABU treba isključiti bolesti prostate (uraditi DRE pregled).
Većina studija, koje su radjene počev od 60-ih godina XX vijeka pa sve do početka XXI vijeka, pokazale su da pacijente koji ne pripadaju rizičnim grupama nije potrebno liječiti. Takav stav preporučuje i Guidelines European Association of Urology.
Koje su rizične grupe kod kojih se preporučuje tretman? Pa to su, kao prvo, trudnice. Kliničke studije pokazale su da je netretirana ABU kod trudnica povezana sa povišenim rizikom od prevremenog porođaja, manjom tjelesnom težinom novorođenčeta, kao i pojavom komplikovanih urinarnih infekcija u trudnoći. Drugu grupu čine pacijenti koji zahtijevaju neku od endouroloških procedura, naročito sa probojem u sluznicu urinarnog trakta (TURP, TURB). Kod ove dvije grupe pacijenata u slučaju postojanja ABU preporučuje se tretman antibioticima.
Ostale rizične grupe, kao što su dijabetičari, post-menopauzalne žene, stariji institucionalizovani pacijenti, transplantirani pacijenti, imuno kompromitovani pacijenti, muškarci sa stalnim urinarnim kateterom – ne zahtijevaju antibiotsko liječenje ABU.
Prilikom plasiranja urinarnog katetera, ukoliko je procedura sprovedena bez komplikacija, nije potrebno primijeniti antibiotsku terapiju. Međutim, kod plasiranja ureteralnih stentova ili plasiranja perkutane nefrostome, potrebno je ove pacijente tretirati antibioticima.
Iz svega nevedenog može se zaključiti da asimptomatska bakteriurija najčešće ne zahtijeva nikakvu dalju dijagnostiku i tretman, osim ako se ne radi o trudnicama ili pacijentima koji se pripremaju za neku od endoskopskih uroloških procedura. Svaka dodatna dijagnostika, skrining i liječenje pacijenata koji ne pripadaju ovim dvijema grupama dovodi do povišenog rizika od razvoja rezistentnih bakterijskih sojeva, dodatno opterećuje zdravstveni sistem i iziskuje nepotrebno trošenje ekonomskih resursa, a bez ikakvog benefita po zdravlje pacijenata.
Dr Aleksandar Magdelinić, spec. urolog
Klinika za urologiju, KCCG
Dodajte komentar